Thiên 1 - Chương 1 - Phẩm 4 - Bài 3: Lành thay
Bài giảng
http://www.mediafire.com/listen/g1vf8n2cp6kkjiv/2014-06-08-S.1.33-LanhThay.mp3
Chánh văn tiếng Việt
III. Lành Thay (S.i,20)1) Ở Sàvatthi.2) Rồi rất nhiều quần tiên Satullapa, khi đêm đã gần mãn, với dung sắc thù thắng, chói sáng toàn vùng Jetavana, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên.3) Ðứng một bên, một vị Thiên nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí!
Kính thưa bậc Tôn giả.
Vì xan tham, phóng dật,
Như vậy không bố thí,Ai ước mong công đức,Có trí nên bố thí.4) Rồi một vị Thiên khác nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí,
Kính thưa bậc Tôn giả!
Nhưng thật tốt lành thay,
Bố thí trong thiếu thốn!Kẻ ít, vui san sẻ,Kẻ nhiều khó, đem cho,Bố thí từ kẻ khó,Ðong được ngàn đồng vàng.5) Rồi một vị Thiên khác nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí,
Kính thưa bậc Tôn giả!
Nhưng thật tốt lành thay,
Bố thí trong thiếu thốn!Lành thay sự bố thí,Phát xuất từ lòng tin.Bố thí và đánh nhau,Ðược nói là bằng nhau,Một số ít kẻ lành,Thắng xa số đông người.Ví dầu cho có ít,Nhưng cho với lòng tin,Do vậy được an lạc,Vì lợi ích cho người.6) Rồi một vị Thiên khác nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí,
Kính thưa bậc Tôn giả!
Nhưng thật tốt lành thay,
Bố thí trong thiếu thốn!Lành thay sự bố thí,Phát xuất từ lòng tin!Lành thay sự bố thí,Với tài sản hợp pháp!Ai là người bố thí,Với tàn sản hợp pháp,Do nỗ lực tinh tấn,Nhờ vậy thâu hoạch được;Vị ấy vượt dòng suối,Thần chết Dạ-ma giới,Sau khi chết được sanh,Chỗ trú xứ chư Thiên.7) Rồi một vị Thiên khác nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí,
Kính thưa bậc Tôn giả!
Nhưng thật tốt lành thay,
Bố thí trong thiếu thốn!Lành thay sự bố thí,Phát xuất từ lòng tin!Lành thay sự bố thí,Với tài sản hợp pháp!Lành thay sự bố thí,Có suy tư sáng suốt!Bố thí có suy tư,Bậc Thiện Thệ tán thán.Bố thí cho những vị,Ðáng kính trọng ở đời,Bố thí những vị ấy,Ðược hưởng quả phước lớn,Như hạt giống tốt đẹp,Gieo vào ruộng tốt lành.8) Rồi một vị Thiên khác nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn:Lành thay sự bố thí,
Kính thưa bậc Tôn giả!
Nhưng thật tốt lành thay,
Bố thí trong thiếu thốn!Lành thay sự bố thí,Phát xuất từ lòng tin!Lành thay sự bố thí,Với tài sản hợp pháp!Lành thay sự bố thí,Có suy tư sáng suốt!Lành thay sự tự chế,Ðối với các chúng sanh!Giữa chúng sanh hữu tình,Ai sống không làm hại,Sợ người khác chỉ trích,Không làm ác, bất thiện,Họ khen kẻ nhút nhát,Nhưng chỉ trích người hùng,Chính sợ bị chỉ trích,Người lành không làm ác.9) Rồi một vị Thiên khác bạch Thế Tôn:-- Bạch Thế Tôn, giữa chúng con, lời nói ai được tốt lành?-- Về vấn đề này, tất cả các Ông đều nói lên một cách tốt đẹp. Tuy vậy hãy nghe lời của Ta:Bố thí với lòng tin,Ðược tán thán nhiều mặt,
Có pháp hơn bố thí,
Pháp ấy là Pháp cú.Từ xưa, từ xa xưa,Người lành, người chơn thiện,Với trí tuệ sáng suốt,Ðạt đến cảnh Niết-bàn.
Chánh văn Pāli
3. Sādhusuttaṃ33. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;Maccherā ca pamādā ca, evaṃ dānaṃ na dīyati;Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;Api ca appakasmimpi sāhu dānaṃ’’.‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;Api ca saddhāyapi sāhu dānaṃ’’.‘‘Dānañca yuddhañca samānamāhu,Appāpi santā bahuke jinanti;Appampi ce saddahāno dadāti,Teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.‘‘Yo dhammaladdhassa dadāti dānaṃ,Uṭṭhānavīriyādhigatassa jantu;Atikkamma so vetaraṇiṃ yamassa,Dibbāni ṭhānāni upeti macco’’ti.Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;‘‘Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ,Ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke;Etesu dinnāni mahapphalāni,Bījāni vuttāni yathā sukhette’’ti.Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;Viceyya dānampi sāhu dānaṃ; api ca pāṇesupi sādhu saṃyamo’’.Parūpavādā na karonti pāpaṃ;Bhayā hi santo na karonti pāpa’’nti.‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena, api ca mamapi suṇātha –‘‘Saddhā hi dānaṃ bahudhā pasatthaṃ,Dānā ca kho dhammapadaṃva seyyo;Nibbānamevajjhagamuṃ sapaññā’’ti.
Chú giải Pāli
3. Sādhusuttavaṇṇanā33. Tatiye udānaṃ udānesīti udāhāraṃ udāhari. Yathā hi yaṃ telaṃ mānaṃ gahetuṃ na sakkoti vissanditvā gacchati, taṃ avasesakoti vuccati. Yañca jalaṃ taḷākaṃ gahetuṃ na sakkoti, ajjhottharitvā gacchati, taṃ oghoti vuccati, evamevaṃ yaṃ pītivacanaṃ hadayaṃ gahetuṃ na sakkoti, adhikaṃ hutvā anto asaṇṭhahitvā bahi nikkhamati, taṃ udānanti vuccati. Evarūpaṃ pītimayaṃ vacanaṃ nicchāresīti attho. Saddhāyapi sāhu dānanti kammañca kammaphalañca saddahitvāpi dinnadānaṃ sāhu laddhakaṃ bhaddakameva. Āhūti kathenti. Kathaṃ panetaṃ ubhayaṃ samaṃ nāma hotīti? Jīvitabhīruko hi yujjhituṃ na sakkoti, khayabhīruko dātuṃ na sakkoti. ‘‘Jīvitañca rakkhissāmi yujjhissāmi cā’’ti hi vadanto na yujjhati. Jīvite pana ālayaṃ vissajjetvā, ‘‘chejjaṃ vā hotu maraṇaṃ vā, gaṇhissāmetaṃ issariya’’nti ussahantova yujjhati. ‘‘Bhoge ca rakkhissāmi, dānañca dassāmī’’ti vadanto na dadāti. Bhogesu pana ālayaṃ vissajjetvā mahādānaṃ dassāmīti ussahantova deti. Evaṃ dānañca yuddhañca samaṃ hoti. Kiñca bhiyyo? Appāpi santā bahuke jinantīti yathā ca yuddhe appakāpi vīrapurisā bahuke bhīrupurise jinanti, evaṃ saddhādisampanno appakampi dānaṃ dadanto bahumaccheraṃ maddati, bahuñca dānavipākaṃ adhigacchati. Evampi dānañca yuddhañca samānaṃ. Tenevāha –‘‘Appampi ce saddahāno dadāti,Teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.Dhammaladdhassāti dhammena samena laddhassa bhogassa dhammaladdhassa ca puggalassa. Ettha puggalo laddhadhammo nāma adhigatadhammo ariyapuggalo. Iti yaṃ dhammaladdhassa bhogassa dānaṃ dhammaladdhassa ariyapuggalassa dīyati, tampi sādhūti attho. Yo dhammaladdhassāti imasmimpi gāthāpade ayameva attho. Uṭṭhānavīriyādhigatassāti uṭṭhānena ca vīriyena ca adhigatassa bhogassa. Vetaraṇinti desanāsīsamattametaṃ. Yamassa pana vetaraṇimpi sañjīvakāḷasuttādayopi ekatiṃsamahānirayepi sabbasova atikkamitvāti attho.Viceyya dānanti vicinitvā dinnadānaṃ. Tattha dve vicinanā dakkhiṇāvicinanaṃ dakkhiṇeyyavicinanañca. Tesu lāmakalāmake paccaye apanetvā paṇītapaṇīte vicinitvā tesaṃ dānaṃ dakkhiṇāvicinanaṃ nāma. Vipannasīle ito bahiddhā pañcanavutipāsaṇḍabhede vā dakkhiṇeyye pahāya sīlādiguṇasampannānaṃ sāsane pabbajitānaṃ dānaṃ dakkhiṇeyyavicinanaṃ nāma. Evaṃ dvīhākārehi viceyya dānaṃ. Sugatappasatthanti sugatena vaṇṇitaṃ. Tattha dakkhiṇeyyavicinanaṃ dassento ye dakkhiṇeyyātiādimāha. Bījāni vuttāni yathāti iminā pana dakkhiṇāvicinanaṃ āha. Avipannabījasadisā hi vicinitvā gahitā paṇītapaṇītā deyyadhammāti.Pāṇesupi sādhu saṃyamoti pāṇesu saṃyatabhāvopi bhaddako. Ayaṃ devatā itarāhi kathitaṃ dānānisaṃsaṃ atikkamitvā sīlānisaṃsaṃ kathetumāraddhā. Aheṭhayaṃ caranti avihiṃsanto caramāno. Parūpavādāti parassa upavādabhayena. Bhayāti upavādabhayā. Dānā ca kho dhammapadaṃva seyyoti dānato nibbānasaṅkhātaṃ dhammapadameva seyyo. Pubbe ca hi pubbatare ca santoti pubbe ca kassapabuddhādikāle pubbatare ca koṇāgamanabuddhādikāle, sabbepi vā ete pubbe ca pubbatare ca santo nāmāti. Tatiyaṃ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét